Świadczenia alimentacyjne

Jeżeli taka sytuacja jest następstwem rozwodu, rozpadu związku partnerskiego lub braku zainteresowania dzieckiem przez ojca, który nigdy nie był w związku z matką małoletniego, sprawowanie opieki przez jednego rodzica nie musi oznaczać konieczności samodzielnego utrzymywania dziecka. Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje, że oboje rodzice mają obowiązek łożenia na utrzymanie dziecka od momentu jego narodzin do czasu, kiedy osiągnie ono samodzielność. Moment ten nie powinien być jednak wiązany z chwilą ukończenia przez dziecko 18- tego roku życia. Kluczową kwestią jest natomiast kontynuacja nauki przez dziecko po osiągnięciu pełnoletniości.

Charakter świadczeń

Wypełnienie obowiązku alimentacyjnego polega na dostarczaniu dziecku środków utrzymania i środków wychowania. Do pierwszej grupy zaliczamy m.in. żywność, odzież, opiekę medyczną czy warunki mieszkaniowe. W drugiej grupie znajdują się m.in. zajęcia sportowe, naukowe, teatralne, wyjazdy na kolonie itp. Świadczenia  z drugiej grupy winny być zapewniane w miarę potrzeb. W pełnych rodzinach świadczenia te zazwyczaj wypełniane są przez rodziców w naturze poprzez zaangażowanie się osobiste opiekunów. Po rozwodzie rodzic, który jest obowiązany do wypełniania obowiązku alimentacyjnego, zazwyczaj czyni to poprzez przekazywanie określonej sumy pieniędzy na zaspokojenie wskazanych potrzeb dziecka.

Wysokość alimentów

Jak stanowi art. 135 §1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Co to oznacza w praktyce? Oba wskazane pojęcia pozostają we wzajemnej zależności. Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być oceniane na podstawie wieku, miejsca zamieszkania dziecka, jego środowiska, ale także na podstawie możliwości zarobkowych zobowiązanego. Najczęstszym przypadkiem zwiększenia potrzeb dziecka jest zmiana szczebla kształcenia, np. z nauki przedszkolnej na szkolną, a następnie studia oraz koszty rosnące wraz z dojrzewaniem dziecka, np. żywność, odzież, nauka języków obcych. Jednak górną granicę wysokości alimentów określają możliwości zarobkowe obowiązanego. Ustalając te wartości sąd weźmie pod uwagę nie tylko faktycznie uzyskiwany dochód osoby obowiązanej, ale również zarobki, które mógłby osiągnąć gdyby dochował należytej staranności oraz wykorzystał wszystkie swoje umiejętności i wykształcenie. Co więcej, jeśli w toku procesu zostanie wykazany fakt uzyskiwania od obowiązanego nielegalnych dochodów, zostaną one uwzględnione przy określaniu jego możliwości zarobkowych.

Jak uregulować alimenty? Porozumienie lub pozew.

Rodzice, którzy zdecydowali się na rozstanie, bądź tacy, którzy nigdy nie byli w związku a mają wspólne dziecko, mogą ustalić wysokość alimentów w dwojaki sposób: sądownie lub w drodze porozumienia zawartego w formie umowy cywilno-prawnej. Najlepiej kiedy takie porozumienie będzie  dokonane w obecności notariusza i zostanie ujęte w akcie notarialnym. Co istotne taka umowa może stanowić tytuł egzekucyjny, jeżeli tylko znajdzie się w niej oświadczenie o poddaniu się egzekucji.

Jeśli natomiast rodzice nie dojdą do porozumienia w tej kwestii, sprawa może zostać rozwiązana na drodze sądowej.

Jak wygląda pozew?

W treści pozwu w pierwszej kolejności należy wskazać sąd właściwy, który ma rozpoznać sprawę. W sprawach o alimenty właściwym jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania rodzica, który ma płacić alimenty lub miejsca zamieszkania małoletniego dziecka uprawnionego do otrzymywania alimentów. Wybór właściwego sądu należy do strony powodowej.

Formułując treść pozwu należy pamiętać, że powodem w sprawie jest małoletnie dziecko, a rodzic działa w jego imieniu jako jego przedstawiciel ustawowy. W pozwie należy oznaczyć zatem strony postępowania (powoda z przedstawicielem ustawowym oraz pozwanego), ich miejsca zamieszkania.

Następnie należy sformułować żądanie i wyczerpująco je uzasadnić. W uzasadnieniu należy podać jak najwięcej okoliczności, które przedstawią sytuację bytowo-socjalną, w jakiej znajduje się dziecko oraz fakty świadczące o możliwościach zarobkowych i majątkowych pozwanej strony.

Na poparcie wskazanych w pozwie okoliczności należy złożyć dowody w formie załączników w dwóch egzemplarzach. Jako załącznik musi zostać dołączony także odpis pozwu. Pozew musi zostać podpisany przez przedstawiciela ustawowego małoletniego dziecka.

Złożenie pozwu i procedura

Złożenie pozwu o ustalenie alimentów na dziecko zwolnione jest z mocy ustawy z opłaty sądowej. Pozew wraz z załącznikami można złożyć w sądzie osobiście, bądź wysłać go za pośrednictwem poczty.

Sąd sprawdzi pozew pod kątem formalnym i jeśli nie będzie zawierał żadnych braków wyśle odpis pozwu stronie przeciwnej, która będzie miała prawo złożyć odpowiedź na pozew, w której przedstawi swoje stanowisko. Następnie sąd wyznaczy rozprawę. Po przeprowadzeniu postępowania sądowego, sąd wyda wyrok. Jeśli sąd zasądzi na rzecz małoletniego powoda alimenty, zaopatrzy ten wyrok od razu w rygor natychmiastowej wykonalności.

Procedura ustalenia alimentów na rzecz małoletniego dziecka może wydawać się skomplikowana, jednak warto ją przejść i uregulować tą kwestię, ponieważ samotne rodzicielstwo i obowiązek utrzymania dziecka spoczywający na jednym rodzicu może przerosnąć każdego. Warto pamiętać o tym, że oboje rodzice mają obowiązek łożyć na utrzymanie dziecka od momentu jego narodzin do czasu kiedy się ono usamodzielni.

Karolina Olechnowicz
radca prawny
pro-iustitia.pl

Dodaj komentarz